„Święty Mikołaj, biskup miasta Miry w prowincji Licji, leżącej w południowej części Azji Mniejszej, żył na przełomie III i IV w. (…) Tradycja malowała tego świętego przede wszystkim jako gorliwego pasterza, dbałego zarówno o duchowe, jak i materialne dobro swych podwładnych. (…) Słynne opowiadanie o tajemnym obdarowaniu ubogiego sąsiada i jego córek dało później podstawę do obdarowywania dzieci w nocy poprzedzającej dzień św. Mikołaja.”
„Wtedy to pewien jego sąsiad, człowiek dość dobrego rodu, zmuszony był z biedy trzy swoje niezamężne córki wysłać na ulicę, aby w ten sposób móc żyć za cenę ich hańby. Gdy święty dowiedział się o tym, wzdrygnął się na myśl o takiej zbrodni i zawinąwszy w chustkę bryłę złota, wrzucił ją w nocy potajemnie przez okno do jego domu i równie potajemnie odszedł. Rano zaś ów człowiek wstając znalazł bryłę złota i złożywszy Bogu dzięki wyprawił za nią wesele swej najstarszej córce. W niedługi czas później sługa boży ponowił swój czyn. I znowu ów sąsiad znalazłszy złoto całym sercem chwalił Boga, ale na przyszłość postanowił czuwać, aby dowiedzieć się, kim jest ten, kto przychodzi mu z pomocą w jego nędzy. Gdy więc w kilka dni później podwójna bryła złota wpadła do jego domu, zbudził się na dźwięk przez to wywołany i pobiegł za uciekającym Mikołajem ze słowami: „Zatrzymaj się i nie znikaj z mych oczu!” i mówiąc to dogonił uciekającego, a poznawszy w nim Mikołaja, od razu rzucił się na ziemię i chciał całować jego nogi, ale on nie dopuścił do tego i zażądał odeń, aby za jego życia nie rozgłaszał, co między nimi zaszło.”
Jakub de Voragine „Złota legenda”